Salvador Dali Müzesi/Barselona

Barselona gezimiz bizim açımızdan gecikmiş bir gezi olmakla birlikte keyif aldığımız, Gaudi’nin muhteşem eserlerini görüp göz ziyafeti çektiğimiz çok keyifli bir gezi olmuştu. O gezimizle ilgili yazımız detaylarına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. Yazımız da Salvador Dali müze evi ziyaretinden  bahsetmedik. Nedeni delilik/dahilik sınırı arasında gidip gelen Dali’ye ve eserlerine detaylı yer vermek istememizdi. Salvador Dali’yi bilmeyen yoktur uzun yukarı kıvrık bıyıkları, deli deli bakışları, metrodan karınca yiyenle birlikte çıkarken ki fotoğrafı ve tabi ki biricik aşkı sevgili Gala’sı…

https://www.gezipduru.com/2021/03/22/barcelona-gezimiz-ve-muhtesem-gaudi/

Sürrealizm akımının temsilcisi, sıra dışı tavırları ve yaşamıyla dikkat çeken ressam Salvador Dali ile ilgili kitabı okuduğum zamandan beri kendisi ayrıca ilgimi çekmişti. Barselona gezi planımızı hazırlarken karşımıza Salvador Dali Müzesi çıktığında hemen otel ile müze arasındaki mesafeyi kontrol etmiştik. Müzeye nasıl ulaşabileceğimiz araştırmış sonrasında tren yolculuğunda karar kılmıştık. Böylelikle Barselona’ya gittiğimizde de 1 günümüzü bu müzeye ayırdık.

Barcelona’dan yaklaşık iki saat süren ve InterRail biletimizle yaptığımız keyifli tren yolculuğumuzdan sonra Figueres istasyonunda indik. Figueres küçük bir yer, müzeyi bulmak zor olmuyor yönlendirme tabelaları da var. Barselona’ya gitmeden önce müze giriş biletini aldığımızdan giriş saatimizin gelmesini beklerken çevreyi dolaşıp müzenin hemen yanı başındaki kafe de vakit geçirdik.

Müze binasının dış duvarları bereketi sembolize eden ekmek somunları, çatısı ise doğurganlığı, üremeyi sembolize eden yumurta figürleri ile kaplı. Müzenin girişinde ise kafası yumurtadan kocaman bir filozof heykeli göreceksiniz. Ön cephesinde ise 1936 yılında Londra uluslararası sürrealist sergisine konuşmacı olarak katıldığında giydiği meşhur dalgıç kostümü… Dali bu elbiseyi bir davette giymiş ve boğulma tehlikesi geçirmiş. Binanın giriş ön cephesine geldiğinizde göreceğiniz araba lastikleri üzerinde duran yapıt 19. yüzyıl Fransız ressamı Meissonier’e adanmış. Ayrıca dışarıda Dali’nin hayran olduğu Katalan filozof ve yazar Francesc Pujols anısına bir yapıtı bulunuyor.

İspanya’nın Katalonya bölgesine bağlı Figueres kentinde bulunan bu sanat müzesine giriş saatimiz geldiğinde bizi yavaş yavaş içeriye almaya başladılar. Dışarıda gördüğümüz sanat eserleri ve binanın mimarisi içeride göreceklerimizin habercisi gibiydi.

Bina, 1960’da İspanya iç savaşında bombalanmış bir tiyatro binasıymış, 1974’te belediye meclisi tarafından Dali’ye verilmiş. Dali bu virane yeri restore  ederek 1974 yılında müze olarak hizmete sokmuş. Müzede, sanatçının 4 binin üzerinde eseri bulunuyor ve bu rakam, müzenin Dali’nin en fazla eserini barındıran sanat kurumu olarak dünyaca ün yapmasını sağlamış durumda.

Binanın dış cephesinde devasa yumurtalar ve ekmek somunları yer alıyor. (Dali’nin en sevdiği yiyeceğin yumurta olduğu ve günde 3 veya 4 tane yediği biliniyor.) Bunun bir yansıması, daha müzenin kapısından girmeden sizi karşılıyor. Dali’nin eserlerinde sıklıkla kullandığı formlar arasında yer alan yumurta aynı zamanda doğmak, yaşamın başlangıcını temsil ediyor.

Müzeyi gezmeden önce bilmeniz gerekenler :

Hidrojen atomu molekülleri; Hiroşima’ya atılan atom bombalarını ve bilimi

Kırmızı mendil; İspanya iç savaşında dökülen kanı

Vücuttan çıkan çekmeceler; insanların bilinç altında sakladıklarını

Siyah telefon; II. Dünya Savaşı’ndan hemen önce yapılan telefon görüşmelerini

Karıncalar; Çürümeyi, yitip gitmeyi

Dalgıç kıyafeti; bilinçaltına yapılan yolculuğu anlatır.

Girişte lobiyi geçtikten sonra bizi karşılayan bahçede Yağmurlu Cadillac’ı görüyoruz. Araba üzerinde bereket heykeli ve onun üzerinde de Gala’ya ait olduğu söylenen ters dönmüş bir kayık bulunuyor. Aracın üstünde Ernst Fuchs tarafından hediye edilen bronz bir heykel de göreceksiniz ki bu heykel aynı zamanda arabanın radyatör kapağı işlevini görüyor. Cadillac, Dali’nin yakın arkadaşı Napoli’li ünlü gangster Al Capone tarafından Dali’ye hediye edilmiş. İnternette gezinirken edindiğimiz bir bilgiye göre, Dali Amerika da olduğu bir gün yağmura yakalanmış ve taksi bulamamış. Bir ara önünden siyah bir cadillac geçmiş ve kendisini almasını ümit etmiş  ama almamış. Çok ıslandığı o günü de hiç unutamamış. Bu nedenle de arabanın üstüne yağmurlama sistemini kurdurmuş ve arabayı bir Euro ile çalışan bir makineye dönüştürmüş.

Bahçede ayrıca yükselen duvarlar içindeki alanlara altın renkli heykeller yerleştirilmiş. Duvarda yer alan heykellerin de bir hikayesi bulunuyor. Dali, ressamlığın yanı sıra heykelcilik, fotoğrafçılık ve sinema ile de ilgilenmiş. Walt Disney ile beraber yaptığı Destino adlı kısa çizgi film, “en iyi kısa animasyon filmi” dalında Oscar adayı olmuş ancak ödül alamamış. Ödül alamamak onu çok üzmüş ve Dali’dir bu ne yapsa yeridir dedirtmiş herkese. Müzede ki bahçenin duvarlarına Oscar ödüllerini sembolize eden kadın heykellerinden yapıp yerleştirmiş. Böylece kendi ödülünü kendisi tasarlayıp yine kendisine hediye etmiş.

Hayatı, konuşmaları, resimleri kadar kara kalem çizimleri de bir o kadar ilginçti.

Salvador Dali Müzesi‘nin ana giriş kapısının dışında yer alan başka bir kapıdan Mücevherler Müzesi’ne geçiş yapmayı unutmayın. (Belki bina içinden de geçiş vardır ama bize denk gelmedi.) Bu ilginç mücevherlerin bir çoğunu New York’ta yaşadığı dönem içinde tasarlamış.

Labyrinth Duvar Resmi eski tiyatro binasının sahnesini oluşturan duvardaki devasa yağlı boya tablosudur ki ana figür Gala’dır. Dali bu resmi, prömiyeri 1941’de Amerika da yapılan Labyrinth Operası’nın sahnesi için tasarlamış. Gala figürünün arkasında, oyunda geçen Ölüler Adası ve adadaki, hayatı sembolize eden servi ağaçları görülür. Labyrint tablosunun önünde yerde yer alan lahit Dali’nin mezarını sembolize eder.

Palace of the Wind eseri de  aynı salonda bulunan kemerlerin arkasındaki tablodur. İlk bakışta Abraham Lincoln’un portresini göreceksiniz, farklı bir açıdan ya da uzaktan dikkatlice baktığınızda ise çok sevdiği eşi Gala’nın çıplak bir portresini görebilirsiniz. Dali bu resim için ‘’Sevgilimin çıplak resmini burada görebilirsiniz ama onu yanınızda götüremezsiniz! ‘’ demiş.

Her yerde ve her tabloda Gala. Büyük Aşk yani Helena Dmitrievna Diakonova…İlk kocası gerçeküstücü Fransız şair Paul Eluard, hayatımın galası dediği Helena’ya Gala adını vermiş. Dali, Gala’yla birlikte olmaya başladıktan sonra durmaksızın onu resmetmiş, ilgisi olmayan resimlerinin bir köşesinde bile ona yer vermiş.

Salon kısmında gezerken karşımıza çıkan eserlerden örnekler …

Mae West’in Çehresi adlı eser…Mae West 1980’de yaşamını yitirmiş, dünyaca ün kazanmış Amerikalı bir sinema-tiyatro oyuncusu.. Salvador Dali, 1934-35 yılları arasında hem dostu hem de hayranı olduğu Mae West’in yüzünü bir oturma odası haline getirmiş. Dali Mae West’in yüzü, dudaktan bir koltuk, burundan bir konsol, iki adet bulutlu bir havada Seine Nehri manzaralı tablolar ve perdeden sarı saçlar. Müze de bu keyifli esere yukarıdan bakmak için merdiven çıkılıyor ve büyüteç altında bakılıyor.

Dali’nin bir randevuevinde görüp aldığı yatak, ejderha figürleri ile ilginç bir tasarıma sahip ve müzenin en çok rağbet gören yerlerinden birisi. Bunun dışında İstanbul ziyareti sırasında görüp çok beğendiği ve yaratıcılığına hayran kaldığı için satın aldığı pirinç ayakkabı sandığı da aynı alanda yer alıyor.

Palace of The Wind … Yağlıboya ile yapılan tavan resminde Dali ve Gala’nın ayak izleri yer alır. Dali  sevgilisi Gala ile cennete yükselişlerini resmetmiş.

Sergi alanında yer alan resimler de sürrealist ressamın çizimlerini görmek açısından önemliydi.

Bu yazımız ile sürrealist ressam Salvador Dali’ye bir selam verip Dali’nin birkaç sözü ile yazımızı bitirelim.

*‘’Uyuşturucu kullanmıyorum. Uyuşturucunun ta kendisiyim.”

*“Tuhaf değilim. Sadece normal değilim.”

*“İnsanlar esrarengizliği sever, işte bu yüzden benim resimlerimi seviyorlar.”

*”Herhangi bir yaratıcı işleyişe her zaman ilk engeli koyan ve kısırlaştırma gücüne sahip olan tek şey sadece ve sadece zevk sahibi olmaktır.”

*“Gerçeküstücülük yıkıcıdır, ancak yalnızca gördüğünüz şeyleri sınırlayan zincirleri yıkar.”

*“Palyaço olan ben değil, ciddiyet maskesini kullanarak deliliğini saklamaya çalışan, canavarlık seviyesinde gülünç ve bilinçsizce naif olan toplumdu

Keyifli geziler yapmanız, gezip görmeniz ve her daim mutlu olmanız dileğiyle.

Nisan 2021