Karartma Geceleri

2.Dünya Savaşı sürerken baskın tehlikesine karşı İstanbul da geceler karartılmaktadır. Sıkıyönetimin olduğu böyle bir dönemde, yazdığı kitaplardan dolayı tutuklanan öğretmen-şair Mustafa Ural’ın yakalanmadan önceki polisten kaçma serüveni kitabın ana konusudur.

Mustafa Ural Türkçe öğretmenidir ve rahatsız olduğu için bir süre sanatoryumda kaldığından raporludur. Bir gün, öğretmen arkadaşı eserlerinin tehlikeli görüldüğünü, dikkatli davranması gerektiğini ve kitaplarının toplatılmaya başlandığını söyler. Mustafa, evine döndüğünde apartmanın kapısında polisleri görür. Mustafa, hakkında tutuklanma kararının çıktığını anlar, ne yapacağını şaşırır ve kaçma serüveni başlar.

Kalacak yer bulabilmek umuduyla İstanbul sokaklarını dolaşır. Dostum dediği asker arkadaşına gider ama hayal kırıklığına uğrayarak oradan ayrılır. Gece gizlice evine gider ancak eşi polislerin her yerde onu aradığını ve kitaplarının tamamen toplandığını söylediğinde kalamayacağı için tekrar sokağa döner.

Sokaklarda yakalanma korkusuyla dolaşırken nihayet kötü gün dostunu bulur ve onun yanına sığınır. Roman örgüsü içinde anlatılan nedenlerle oradan da ayrılmak zorunda kalır. Başka bir arkadaşına sığınmak zorunda kalır ancak kısa bir süre sonra burada da hüsrana uğrar.

Günler bu şekilde kaçak yaşayarak geçer ancak bir gün çok özlediği karısını ve çocuğunu görmek için gece yarısı evine gider. Karısı ona çok soğuk davranır. Nerdeyse onun teslim olmasını istemektedir. Mustafa’nın hemen kaçması gerekmektedir çünkü komşusu onu ihbar etmiştir. Mustafa polisten kaçmaya başladığından beri bir ay geçmiştir.

Bir müddet sonra Mustafa’nın sağlığı hücrede kalmaya müsait hale gelmiştir. Artık yakalansa dahi hapishane koşullarında yaşayabileceğini düşünmektedir. Beklenen gün gelir, yakalanır ve emniyete götürür.

İnsan ilişkileri, dostluk, sevgi, ihanet, sıkıyönetim, düşüneni /aydını sakıncalı insan olarak görmek üzerine yazılmış okunası kitaplardan.

Karartma Geceleri, Rıfat Ilgaz’ın 1974 yılında yayımlanan romanıdır. Ilgaz’ın kendi hayatından izlenimler taşıyan bu roman filme de çekilmiştir. Romandaki gibi bir zamanlar toplatılan Karartma Geceleri 2004 yılında MEB 100 Temel Eser listesine girmiştir.